«Καμπανάκι» για την σύνταξη διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης από τον ΣΕΚ

Δημοσιεύθηκε στις 29 Μάιος 2015

«Η υλοποίηση της ολοκληρωμένης πρότασή μας για τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων είναι η μόνη λύση στα αδιέξοδα που δημιουργούνται» τόνισε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, κ. Παναγιώτης Πεβερέτος, κατά την διάρκεια ευρείας σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 27 Μαΐου στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του ΣΕΚ, όπου συζητήθηκε το θέμα των βοσκοτόπων και ιδιαίτερα οι επιπτώσεις εφαρμογής της ΚΥΑ 873/55993/ 20.5.2015 για την κατανομή βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους της χώρας.

Ο κ. Πεβερέτος επισήμανε επίσης πως η συμμετοχή των οικείων συνεταιριστικών οργανώσεων, μελών του ΣΕΚ, που έχουν τη δυνατότητα και την τεχνογνωσία να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια είναι επιβεβλημένη, γι’αυτό ζήτησε την τροποποίηση της ΚΥΑ. Καταλήγοντας ανέφερε πως «Οι βοσκότοποι είναι για την κτηνοτροφία μας ένας ανεκτίμητος πόρος που μπορεί να συμβάλλει στην κάλυψη των αναγκών μας σε κρέας και γάλα και στην ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας της χώρας μας. Βασική προϋπόθεση όμως γι΄ αυτό αποτελεί η καταγραφή τους και επίλυση των χρόνιων προβλημάτων».

 Σημειώνεται πως στην σύσκεψη μετείχαν, επίσης, ο Πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ κ. Καραμίχας, ο Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Βιώσιμης Ζωικής Παραγωγής και Κτηνιατρικής του ΥΠΑΠΕΝ, κ. Αλεξανδρόπουλος, Αντιπεριφερειάρχες από τις Περιφέρειες Αττικής, Αν. Μακεδονίας Θράκης, Β. Αιγαίου, Κρήτης και Πελοποννήσου, περιφερειακοί σύμβουλοι, στελέχη ΔΑΟΚ, εκπρόσωποι των πυλών ΟΣΔΕ, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΚ και εκπρόσωποι οργανώσεων μελών του ΣΕΚ. 

Ο κ. Πεβερέτος, επίσης, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων:

-Στην αναγκαιότητα να προχωρήσει η σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης και μάλιστα άμεσα σε ορισμένες περιοχές με προβλήματα.

-Στην υλοποίηση της ολοκληρωμένης πρότασης του ΣΕΚ για τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων.

-Στην επιβεβλημένη συμμετοχή των οικείων συνεταιριστικών οργανώσεων, μελών του ΣΕΚ στη διαδικασία κατανομής των επιλέξιμων βοσκοτόπων, δεδομένου ότι έχουν τη δυνατότητα και την τεχνογνωσία να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια. 

Ο κ. Καπνιάς, εκπρόσωπος GAIA-ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ΑΕ, παρουσίασε λεπτομερώς την εφαρμογή της ΚΥΑ για την κατανομή βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους της χώρας ανά χωρική ενότητα.

 Ακολούθησαν ερωτήσεις και τοποθετήσεις των παρευρισκομένων και διεξήχθη ένας γόνιμος και δημιουργικός διάλογος με ανταλλαγή απόψεων.

 Η ομιλία του Προέδρου του ΣΕΚ

 Αναλυτικά η ομιλία του Προέδρου του ΣΕΚ, κ. Παναγιώτη Πεβερέτου με θέμα την “Κατανομή βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους της χώρας” έχει ως εξής:

 Οι βοσκότοποι αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς φυσικούς πόρους που χρησιμοποιούνται για τη διατροφή των ζώων και συμβάλλουν σημαντικά μέσω της παραγωγής τους στην αγροτική οικονομία στην ποιότητα των κτηνοτροφικών προϊόντων που παράγονται σε αυτούς, στην διατήρηση της καλής υγείας των ζώων. 

Ωστόσο παρά τη σπουδαιότητά τους ποτέ δεν ασχολήθηκαν οι κυβερνήσεις με την καταγραφή τους ενώ η από χρόνια διαφωνία μεταξύ ΥπΑΑΤ και ΥΠΕΚΑ σχετικά με την διάκριση των βοσκοτόπων από τις δασικές εκτάσεις και τις αναδασωτέες περιοχές επιβάρυνε ακόμη περισσότερο την κατάσταση 

Για το πρόβλημα των βοσκοτόπων ο ΣΕΚ έχει κάνει παρεμβάσεις, ήδη από το 2011 και συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες έχουν κατά κόρον δημοσιευτεί και προειδοποιούσε ότι αν δεν λυθεί άμεσα το ζήτημα θα οδηγηθούμε σε οδυνηρά για την κτηνοτροφία αποτελέσματα

 Έτσι μετά από μια πορεία διαχρονικών λαθών, συνεχών παραλήψεων και ολιγωριών των αρμοδίων Υπουργείων καταλήξαμε:

  Να επιβληθεί στη χώρα μας πρόστιμο γιατί δεν έλαβε υπόψη της, τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας.

• Να αφαιρεθούν από την Ελλάδα τεράστιες εκτάσεις από βοσκοτόπια. σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην επαρκούν για την είσπραξη του συνόλου της εξισωτικής αποζημίωσης και της ενιαίας ενίσχυσης από αυτούς 

Για την επίλυση των προβλημάτων αυτών ψηφίστηκαν νέες νομοθετικές ρυθμίσεις

• Το Μάιο του 2014 ψηφίζεται ο Ν. 4264/2014 όπου στο άρθρο 60 καθορίζεται ο ορισμός της έννοιας «βοσκότοπος» και επιδιώκεται η οριοθέτηση, η χαρτογράφηση, η διαχείριση και χρήση των βοσκοτόπων της χώρας.

 Με καθυστέρηση 7 μηνών περίπου στις 30 Δεκεμβρίου 2014 δημοσιεύτηκε η ΚΥΑ 117394/2932 (ΦΕΚ Β 3557) με την οποία καθορίστηκαν οι προδιαγραφές και το περιεχόμενο των Προσωρινών Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης και ορίζεται ότι για τις δημόσιες εκτάσεις, η σύνταξή τους γίνεται με μέριμνα των οικείων Κτηνοτροφικών Οργανώσεων.

 Ο ΣΕΚ, ως όφειλε, ήδη από τις 7 Ιανουαρίου 2015 κατέθεσε ολοκληρωμένη πρόταση στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης και εν συνεχεία και στον Αναπληρωτή Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου να προχωρήσουμε άμεσα στη σύνταξη των προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης σε συνεργασία με τις οργανώσεις μέλη μας, τις Περιφέρειες της χώρας και τους Δήμους. 

• Στις 16. Φεβρουαρίου 2015 πραγματοποιήθηκε, μετά από πρόσκληση του ΣΕΚ, συνάντηση με τις περιφερειακές αρχές της χώρας, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) κ. Αγοραστό με στόχο να ξεκινήσουν άμεσα το έργο οι Περιφέρειες σε συνεργασία με τους κτηνοτροφικούς φορείς. 

• Εν συνεχεία μετά από διαβουλεύσεις με το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης και τις αρμόδιες Υπηρεσίες συγκροτήθηκε στις 18-03-2015 η ομάδα εργασίας για τα βοσκοτόπια στην οποία συμμετείχα μέχρι πρόσφατα. Όμως η επιτροπή αυτή δεν δούλεψε ώστε να υπάρξει ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Επιχειρήθηκε η κατανομή των βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους της χώρας με τρόπο αντιεπιστημονικό, δεν δέχτηκαν ούτε να συζητήσουν την πρότασή μας ενώ παράλληλα προχωρούσαν διαδικασίες χωρίς ενημέρωση της θεσμοθετημένης Ομάδας Εργασίας. Παραιτήθηκα από μέλος της Ομάδας στις 14/5/2015. για τους λόγους που προανέφερα και επειδή δεν ήθελα να γίνω συνυπεύθυνος. 

Σε ότι αφορά τα προβλεπόμενα από την ΚΥΑ για την κατανομή των βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους της χώρας θα σταθώ στα πιο βασικά σημεία τα οποία είναι: 

1) Γίνεται κατανομή σε όλους τους κτηνοτρόφους με διαίρεση της χώρας σε 9 "χωρικές ενότητες"

1. Ανατολική Μακεδονία & Θράκη
2. Κεντρική Μακεδονία
3. Δυτική Μακεδονία
4. Θεσσαλία
5. Ήπειρος
6. Στερεά Ελλάδα
7. Πελοπόννησος
8. Κρήτη
9. Νησιωτική Ελλάδα 

2) Από την εφαρμογή που "τρέξαμε" και θα σας παρουσιαστεί στη συνέχεια δεν φαίνεται να υπάρχει σημαντική μείωση των επιδοτήσεων και αυτό οφείλεται στην αύξηση των κονδυλίων για την κτηνοτροφία από 19% περίπου που ήταν σε 25%. Η αύξηση δηλαδή του φακέλου, για την οποία πάλεψε ο ΣΕΚ έχει ως αποτέλεσμα να αμβλύνει σε μεγάλο βαθμό τα αποτελέσματα της ανισοκατανομής των δικαιωμάτων, στο επίπεδο των τελικών ενισχύσεων.

 3) Δημιουργούνται ωστόσο αρκετά σοβαρά προβλήματα που έχουν σχέση με την ανισοκατανομή των διαθέσιμων βοσκοτόπων και την τάση να ευνοούνται οι παραγωγοί στις χωρικές ενότητες με μεγαλύτερη επάρκεια επιλέξιμων εκτάσεων.

H προσέγγιση αυτή είναι γεγονός ότι ανατρέπει τη λογική της σύγκλισης των δικαιωμάτων στην κτηνοτροφία σε πανελλαδικό επίπεδο.

 4) Προκύπτουν επίσης βασικά ερωτήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν:

• Μπορούν οι Περιφέρειες και οι Δήμοι να υποστηρίξουν τη διαδικασία κατανομής έγκαιρα και αποτελεσματικά; Διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία και τους πόρους; Εμείς πιστεύουμε ότι αυτή μπορεί να εξασφαλιστεί με τη συμμετοχή των οικείων συνεταιριστικών οργανώσεων, μελών μας, που έχουν τη δυνατότητα και την τεχνογνωσία να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια.

  Οι μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι θα καλύψουν τις ανάγκες τους; Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ΚΥΑ προτεραιότητα στην κατανομή έχουν οι κτηνοτρόφοι που συμμετέχουν σε μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και οι κτηνοτρόφοι των Τοπικών/Δημοτικών Κοινοτήτων, στις οποίες βρίσκεται ο βοσκότοπος.

 Δίνεται προτεραιότητα στην κατανομή βοσκοτόπων σε κτηνοτρόφους που συμμετέχουν σε μέτρα Αγροτικής Ανάπτυξης όπως τα αγροπεριβαλλοντικά ( π.χ. βιολογική κτηνοτροφία). Στην περίπτωση αυτή έχει ληφθεί υπόψη τι θα γίνει για παράδειγμα σε περιοχές, όπως η Αιτωλοακαρνανία που εκπροσωπεί πολύ μεγάλο ποσοστό κτηνοτρόφων που συμμετέχουν στο μέτρο αυτό; Πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες αυτές;

 Δεν προσεγγίσαμε ακόμη την κατανομή σε επίπεδο κτηνοτρόφου, όπου υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστούν σοβαρές ανισοκατανομές. Έχει εξετάσει την περίπτωση αυτή το Υπουργείο;

 Πως και πότε θα συνταχθούν τα προσωρινά και οριστικά σχέδια βόσκησης;

 Με βάση τα χρονικά περιθώρια για τη φετινή χρονιά είναι εξαιρετικά «αισιόδοξη» η πρόβλεψη ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί καθώς:

• Δεν υπάρχει το λογισμικό, το οποίο όπως περιγράφεται δεν είναι καθόλου απλή διαδικασία.
• Δεν υπάρχουν ακόμη στο σύστημα οι ιδιωτικοί βοσκότοποι καθώς δεν έχουν οριστικοποιηθεί οι όροι και προϋποθέσεις για να στοιχειοθετηθεί το δικαίωμα νομής.
• Δεν υπάρχει καμία προετοιμασία των δομών που θα υποστηρίξουν τις ομάδες διανομής. Πως δηλαδή πρακτικά θα γίνεται η διανομή από την «επιτροπή» αφού μάλιστα η ΚΥΑ προβλέπει ουσιαστικά ότι η διαδικασία θα γίνεται σε επίπεδο κοινότητας. Με ποιους πόρους και υποδομή θα γίνει αυτό;
• Είναι εξαιρετικά αμφίβολη η ετοιμότητα των αρμοδίων φορέων να υποστηρίξουν τη διαδικασία έγκυρα και αποτελεσματικά και σε τόσο περιορισμένο χρονικό διάστημα.
• Συνολικά συμπεράσματα – προτάσεις 

• Η διανομή των βοσκοτόπων κατά Χ.Ε. είναι αναγκαίο κακό με βάση την κατανομή των επιλέξιμων βοσκοτόπων στη χώρα η οποία και προέκυψε από την τεράστια μείωση των επιλέξιμων εκτάσεων σε μεγάλες περιοχές της χώρας, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. 

• Οι επιδοτήσεις για το 2015-2020 δεν επηρεάζονται από αυτές τις μειώσεις, είναι όμως βέβαιο ότι εάν δεν γίνει συστηματική προσπάθεια για την επανένταξη εκτάσεων σε καθεστώς επιλεξιμότητας, τότε στην επόμενη προγραμματική περίοδο 2021-2027 θα χαθούν χρήματα από τον εθνικό φάκελο και βέβαια από την ελληνική κτηνοτροφία.

 Για φέτος, όπου είναι η χρονιά που θα καθοριστούν τα δικαιώματα για τα έτη 2015-2020 λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν στον χρόνο που απομένει, καθώς υπήρξε σαφής και σημαντική ολιγωρία κυρίως της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας.

 Μακροπρόθεσμα, η συστηματική και επιστημονικά τεκμηριωμένη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης είναι επιβεβλημένη. Εμείς επιμένουμε και υποστηρίζουμε ότι η σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης είναι επιβεβλημένη και για την ορθή και ουσιαστική αξιοποίησή τους αλλά και για να μην χάνονται χρήματα από τον εθνικό φάκελο και βέβαια από την ελληνική κτηνοτροφία. Έτσι παρά το γεγονός ότι δεν έχουν προχωρήσει στην παρούσα φάση θα πρέπει το συντομότερο δυνατόν να συνταχθούν γιατί θα τα βρούμε και πάλι μπροστά μας τόσο κατά την ενδιάμεση αναθεώρηση της ΚΑΠ το 2017 όσο και στην επόμενη προγραμματική περίοδο 2021-2027. 

• Για τον λίγο χρόνο που απομένει, η μόνη πιθανή προσέγγιση θα ήταν αυτή της στοχευμένης επανεξέτασης της επιλεξιμότητας των βοσκοτόπων σε περιοχές με έντονα προβλήματα, με βάση τον νέο ορισμό των βοσκοτόπων. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει παραλάβει από πέρυσι νέες εικόνες για το 30% της έκτασης της χώρας ενώ είναι σε εξέλιξη και αντίστοιχο πρόγραμμα ανανέωσης των υποβάθρων. Θα μπορούσε λοιπόν να εξεταστεί η άμεση ανάθεση ενός προγράμματος επανεξέτασης των επιλεξιμοτήτων υπό την εποπτεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, όπου θα εξεταστούν αιτήματα επιλεξιμότητας των παραγωγών αλλά θα γίνει και συστηματική και στοχευμένη φωτοερμηνεία των νέων υποβάθρων.

 Τέλος, και η προβλεπόμενη διαδικασία διανομής των βοσκοτόπων στους παραγωγούς χρειάζεται επανεξέταση για φέτος καθώς μόνο ρεαλιστική δεν φαίνεται η υλοποίησή της στα χρονικά όρια που υπάρχουν. Δυστυχώς η μεγάλη καθυστέρηση φαίνεται να ακυρώνει και τις καλύτερες προθέσεις και κινδυνεύουμε στο τέλος να μην είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε τα δικαιώματα στην ώρα τους για να πληρωθούν οι παραγωγοί. Πρέπει να αναζητηθούν πιο ευέλικτες και πιο έτοιμες δομές που θα αναλάβουν αυτό το έργο.

 Κλείνοντας θέλω να υπογραμμίσω ότι:

• Η υλοποίηση της ολοκληρωμένης πρότασή μας για τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων είναι η μόνη λύση στα αδιέξοδα που δημιουργούνται.
• Η συμμετοχή των οικείων συνεταιριστικών οργανώσεων, μελών μας, που έχουν τη δυνατότητα και την τεχνογνωσία να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια είναι επιβεβλημένη, γι’αυτό ζητάμε την τροποποίηση της ΚΥΑ.
• Οι βοσκότοποι είναι για την κτηνοτροφία μας ένας ανεκτίμητος πόρος που μπορεί να συμβάλλει στην κάλυψη των αναγκών μας σε κρέας και γάλα και στην ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας της χώρας μας. Βασική προϋπόθεση όμως γι΄ αυτό αποτελεί η καταγραφή τους και επίλυση των χρόνιων προβλημάτων.